Bazylika Grobu Bożego wydaje się być znana i opisana. Okazuje się jednak, że może stanowić źródło nowych informacji i być obiektem międzynarodowych badań historycznych.

W 2020 r. rozpoczął się finansowany ze środków UE projekt Marie Curie, dotyczący historii wymiany relikwii między Włochami i północno-wschodnią Europą, w tym historię Corpisanti.  Projekt ten jest prowadzony przez Panią dr Noyes z Muzeum Narodowego w Danii, która skontaktowała się z nami oraz z Muzeum Ziemi Miechowskiej.

Uwagę dr Noyes przyciągnęły relikwie św. Konstancjusza, które znajdują się w bazylice (w prostokątnej, zaszklonej niszy w ołtarzu Matki Boskiej).  Dzięki jej uprzejmości możemy dziś Państwu opisać ich historię.

Relikwie przybyły z katakumb w Rzymie do Miechowa w XVIII wieku. Jak wyglądała ich droga? Po pierwsze przedstawiciel Miechowa musiał udać się do Watykanu, ponieważ oficjalna prośba o relikwie Corpisanti musiała zostać złożona osobiście do władz watykańskich. Proces uzyskiwania tak rzadkich relikwii mógł trwać tygodnie, miesiące, a nawet lata i zwykle obejmował osobistą audiencję u samego papieża, aby uzyskać oficjalną zgodę.

Gdy prośba uzyskała aprobatę Watykanu, kości wydobywano z katakumb. Były one następnie uwierzytelniane przez urzędnika kościelnego i „chrzczone” - ponieważ większość spoczywających tam była anonimowymi męczennikami. Osoba prosząca o relikwie mogła „ochrzcić” szczątki wybranym imieniem. Przedstawiciel zakonu poprosił o „św. Konstancjusza”. Otrzymał on specjalny certyfikat autentyczności relikwii, który został udokumentowany w archiwach watykańskich i jest tam do dziś.

Relikwie św. Konstancjusza to relikwie typu Corpisanti. Po wydobyciu kości i ich „ochrzczeniu” rzymscy rzemieślnicy przystępowali do tworzenia wyjątkowego relikwiarza- figury z wosku z wewnętrznym metalowym szkieletem, ubranej w szlachetne materiały,  przypominającej  w tym przypadku z wymiarów i wyglądu rzymskiego żołnierza Konstancjusza. A gdzie znajdowały się w tym relikwiarzu relikwie? Zazwyczaj były umieszczane w miejscu „serca” figury, w jej środku, lub prezentowane w elementach jej dłoni, stóp czy głowy. Wosk, z którego wykonywana była twarz figury św. Konstancjusza, jest mało trwałym materiałem, dlatego też dr Noyes uważa, że została ona wymieniona. Według badaczki reszta elementów figury i pozycja w której została ułożona jest prawdopodobnie oryginalna.

Dlaczego miechowskie relikwie są tak wartościowe? Według danych dr Noyes na świecie istniało 30- 50 tys. przykładów takich relikwii. Jednak obecnie zachowało się nie więcej niż 100 egzemplarzy tego typu. Są one wyjątkowym dziedzictwem.  Wcześniej uważano, że najstarsze relikwie tego typu pochodziły z 1772, natomiast badania nad relikwiami z krajów bałtyckich wykazują, że mogły być wytwarzane nawet w 1750 r. Inne przykłady tych relikwii z terenów dzisiejszej Łotwy, Białorusi, Litwy i Polski zostały zniszczone lub bardzo poważnie uszkodzone w XX wieku. Dlatego te, które ocalały-mają bardzo duże znaczenie dla badaczy.

Swój wkład w tworzenie pracy badawczej na temat relikwii mieli pracownicy Muzeum Ziemi Miechowskiej udostępniając zespołowi badawczemu ich szczegółowe zdjęcia.

Serdecznie dziękujemy Pani dr Ruth Sargent Noyes za jej pracę oraz podzielenie się z nami tymi niezwykle ciekawymi informacjami. Tekst powstał w oparciu o przesłany do nas artykuł.

We are most grateful for the materials that Ms. Ruth Sargent Noyes shared with us, we admire all the work that has been done on that subject. These are really precious information for our community.